 |
Thành Viên Online:
|
 |
Khách:
16
|
 |
Thành Viên:
0
|
 |
Tổng Cộng:
16
|
|
|
|
Pháo đài Rạch Cát
22/05/2025
|
|
Đồn Rạch Cát tọa lạc ở xã Long Hựu Đông,huyện Cần Đước, được thành lập vào ngày 24 tháng 3 năm 1979 trên cơ sở tách một phần diện tích và dân số của xã Long Hựu cũ; là một trong hai xã vùng hạ phía đông của tỉnh Long An. Từ năm 1903- 1910, thực dân Pháp đã cho xây dựng một pháo đài to lớn, kiên cố và hiện đại- Pháo đài Rạch Cát (nhân dân thường gọi là Đồn Rạch Cốc). Đây là nơi gặp nhau của ba con sông Soài Rạp, Rạch Cát và Vàm Cỏ, một vị trí chiến lược kiểm soát các tuyến đường thủy quan trọng, án ngữ cửa sông Soài Rạp và bảo vệ trung tâm Sài Gòn từ xa, là một pháo đài có tính chất phòng thủ to lớn kiên cố nhất Đông dương để bảo vệ thuộc địa trước nguy cơ chiến tranh thế giới lần thứ nhất (1914-1918).
Sách Phủ biên tạp lục của Lê Quý Đôn năm 1776 có ghi rõ tại đây chúa Nguyễn có xây dựng một cơ sớ quân sự gọi là Thủ sở Soài Rạp với lực lượng quân đồn trú có 9 chiến thuyền và 360 quân. Khu vực này nay còn địa danh Xóm Thủ thuộc ấp Rạch Cát. Năm1821 (năm Minh Mạng thứ 2) cũng đã cho đắp tại thôn Long Hựu một đồn phòng thủ cửa biển gọi là Lôi Lạp tấn bảo (Lôi Lạp là tên xưa của Soài Rạp)..
Pháo đài Rạch Cát với bức tường thành dài 84m, cao 5m với hàng lỗ châu mai đều tắp phía trên. Hai cánh cửa thép dày 12cm vẫn còn lưu dấu tích chiến tranh với chi chít vết đạn. Các thanh cài, thanh kê còn nguyên những bản lề to bằng bắp tay người lớn lắp khít và chắc chắn vào tường thành dày hơn nửa mét đá; với 3 tầng chìm, 2 tầng nổi, phía trên tầng 5 là các cỗ pháo lớn, nơi thể hiện sức mạnh tấn công của pháo đài.
Theo tài liệu trong hồ sơ di tích đồn Rạch Cát, từng có hai khẩu pháo 605 mm trên sân nóc của pháo đài, song đã bị quân Pháp lấy đi, nay chỉ còn hai mâm pháo bằng thép sơn nâu thẫm, đối xứng nhau, mỗi mâm có đường kính 6m, nhô cao, để lộ hai lỗ nòng pháo lớn, người lớn có thể cúi mình đi vào dễ dàng. Hai khẩu pháo như hai mũi tên của cánh cung pháo đài Rạch Cát, nằm trong thiết kế từ khi người Pháp khảo sát, lên kế hoạch và bắt đầu xây dựng từ năm 1903. Đến nay, Trung tâm Lưu trữ quốc gia II vẫn còn những văn bản trao đổi giữa các chỉ huy quân đội Pháp lên kế hoạch để bắn thử nhiều lần hai khẩu pháo khổng lồ này từ các năm 1908-1914. Phần sân nóc đồn vẫn còn nguyên lớp gạch tráng men màu nâu thẫm. Hai mâm pháo bằng bê tông, cũng có đường kính 6m, vốn được Pháp xây thêm để chuẩn bị cho Thế chiến 2. Khi xây thêm hai mâm pháo này, quân Pháp còn xây thêm trụ để đặt thêm bảy khẩu pháo 75mm rải trên nóc đồn. Nhưng sau năm 1945, các khẩu pháo 75 mm này cũng đã bị mang đi, dấu tích chỉ còn những trụ nổi và cột ốc thép đặt pháo. Hai khẩu pháo 138 mm dài hơn 4m vẫn còn nguyên vẹn, kê nòng thép trên thành mâm pháo bê tông.
Về kiến trúc, đây là công trình điển hình cho sự hoàn hảo, quy mô đồ sộ về nghệ thuật xây dựng công sự chiến tranh. Pháo đài được xây dựng như một hệ thống giao thông liên hoàn, có thể chi viện tối đa cho chiến đấu và dễ dàng ẩn nấp, rút lui khi chiến sự bất lợi. Với bức tường thành kiên cố phía trước,đối phương khó lòng tiếp cận được mặt thành ở cự ly gần khoảng 500m. Đặc biệt,việc xây dựng với kết cấu là những lớp bê tông cốt thép dày theo hình trượt phía trên đồn có thể vô hiệu hóa các súng bắn thẳng từ mặt sông vào. Đã qua hơn trăm năm, song đến nay toàn bộ kết cấu đồn Rạch Cát vẫn nguyên vẹn, đủ cho thấy độ bền vật liệu và kỹ thuật xây dựng minh chứng cho sự tập trung đầu tư của quân đội Pháp vào vị trí quân sự đắc địa này. Pháp còn cho xây một cầu tàu và đường ray để vận chuyển vật liệu, đạn dược trực tiếp từ cầu tàu ở cửa sông Rạch Cát vào pháo đài nhưng nay không còn.
Lịch sử độc đáo và kiến trúc đặc biệt của pháo đài Rạch Cát là tiền đề quan trọng cho một ý tưởng phát triển du lịch của UBND tỉnh Long An. Du khách chỉ mất hơn 1 giờ đồng hồ để đi từ Tp.Hồ Chí Minh về khu vực này. Nếu theo đường sông Soài Rạp ngược lên phía Bắc, qua bên kia cửa sông Rạch Cát là cảng quốc tế Long An. Theo sông Soài Rạp xuôi về phía nam, qua bên kia vàm Bao ngược là đất Gò Công. Đối diện đồn về phía Đông là Cần Giờ, dễ dàng kết nối với khu du lịch Rừng Sác Cần Giờ và trận địa pháo Vũng Tàu. Cách đồn chỉ 4km là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia Nhà Trăm Cột - một công trình kiến trúc nghệ thuật được các nghệ nhân Huế xây dựng hơn trăm năm trước và đang là một điểm du lịch thu hút rất nhiều du khách đến thưởng lãm./.
Bài và ảnh: Nguyễn Văn Đông- Nguyên BTHU Cần Đước
|
|