Ngày 02/8/2024, tại Hội trường Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (gọi tắt là Liên hiệp Hội tỉnh (địa chỉ số 24 Trương Công xưởng, Phường 1, TP Tân An). Liên hiệp Hội tỉnh đã tổ chức sinh hoạt chuyên đề “Mô hình canh tác rau hữu cơ xu hướng mới của người tiêu dùng”. Báo cáo viên Nguyễn Thanh Tùng, Phó Chủ tịch Hội làm vườn tỉnh Long An.
Rau quả xanh là thực phẩm không thể thiếu trong bữa ăn hằng ngày của mọi gia đình, là nhóm thực phẩm được khuyến khích dùng nhiều trong tháp dinh dưỡng con người. Hiện nay, rau xanh là một trong những thực phẩm dễ rủi ro tồn dư các chất độc ảnh hưởng sức khoẻ người tiêu dùng do người sản xuất không thực hiện đúng qui trình canh tác an toàn, lạm dụng nhiều phân, thuốc hoá học khiến môi trường và sức khoẻ đất canh tác ngày càng xấu đi, áp lực sâu bệnh ngày càng gia tăng. Việc quản lý chất lượng rau đảm bảo tính an toàn vệ sinh thực phẩm là yêu cầu bức xúc đang được xã hội đặc biệt quan tâm. Canh tác nông nghiệp hữu cơ (NNHC) nói chung và canh tác rau nói riêng theo hướng tự nhiên, không sử dụng phân vô cơ, thuốc hoá học và chất kích thích nên chấtlượng sản phẩm sẽ thơm ngon, bảo quản lâu hơn đã và đang là hướng đi mới, là giải pháp tích cực mang nhiều lợi ích nhằm đáp ứng yêu cầu canh tác an toàn vệ sinhthực phẩm mà xã hội đang rất quan tâm. Mặc dù giá bán rau hữu cơ thường cao hơn rau sản xuất thông thường hoặc rau sản xuất an toàn theo GAP từ 2-4 lần, nhưng ngày càng có nhiều người tiêu dùng sẵn sàng mua vì lợi ích đối với sức khỏe của họ. Qua đó còn góp phần bảo vệ môi trường sống và công bằng cho người sản xuất. Đây là xu hướng tiêu dùng mới đang nổi lên ở các nước phát triển, cũng như các đô thị, thành phố lớn trong nước ta.Hiện chúng ta chưa có đánh giá đầy đủ về thị trường hữu cơ trong nước. Nhưng theo ước tính của Nielsen, tổng giá trị thị trường hữu cơ tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh ước đạt 400 tỉ đồng/năm và tăng dần hàng năm. Đa số sản phẩm hữu cơ được tiêu thụ qua kênh bán lẻ. Tại TP. Hồ Chí Minh, ngoài 7 siêu thị Co.op Mart còn có khoảng 100 cửa hàng kinh doanh thực phẩm có bán sản phẩm hữu cơ. Riêng Chợ Phường 2,Thành phố Tân An, duy nhất chỉ có 1 kiod của Nông Trại Tâm An (chuyên bán rau hữu cơ), nhưng “cung không đủ cầu”. Hiện nay, một số bệnh nguy hiểm trong xã hội như ung thư đang có xu hướng gia tăng,khiến giới tiêu dùng (không chỉ giới hạn ở người có thu nhập cao) càng quan tâm nhiều hơn đến các nông sản hữu cơ trong đó có rau hữu cơ.
Qui trình canh tác rau hữu cơ cần thực hiện chặt chẽ theo những tiêu chuẩn qui định quốc gia về nông nghiệp hữu cơ đã ban hành (TCVN 11041-2:2017 về trồng trọt hữu cơ ) nên không thể phát động đại trà như trồng rau an toàn theo VietGAP khi chưa có định hướng rõ ràng; cách canh tác này cũng chỉ là phân khúc trong sản xuất nông nghiệp an toàn nhằm đáp ứng một phần thị trường cho giới tiêu dùng có thu nhập khá và có nhu cầu chuyên biệt trong và ngoài nước.Do đó, không nên phát động sản xuất nông nghiệp hữu cơ một cách ồ ạt mà phải dựa trên điều kiện thổ nhưỡng cụ thể nơi sản xuất, cần xác định, lựa chọn chính xác chủng loại sản phẩm và quy mô sản xuất sản phẩm thích hợp với nhu cầu của từng thị trường để khai thác lợi thế so sánh về điều kiện tự nhiên. Người trồng rau hữu cơ cần được tập huấn đầy đủ để nắm chắc qui trình và khắc phục những hạn chế trong canh tác hữu cơ. Điều quan trọng là cần có giải pháp để người trồng rau hữu cơ có sự liên kết chặc chẻ với doanh nghiệp tiêu thụ để đảm bảo việc cung cấp sản phẩm đúng số lượng và chủng loại theo yêu cầu thị trường. Về lâu dài, cần xây dựng chế độ kiểm tra giám sát chặt chẽ của cơ quan chức năng để tiến hành cấp giấy chứng nhận. So với nhu cầu tiêu thụ rau canh tác an toàn VietGAP thì rau trồng hữu cơ có thị phần ít hơn. Do đó diện tích trồng rau hữu cơ không cần qui mô lớn, nhưng cần sự đa dạng về chủng loại, chất lượng luôn tươi sống, không thông qua xử lý bảo quản, được quản lý chặt chẽ các yếu tố gây ô nhiễm trong quá trình sản xuất. Với đặc điểm này thì một số địa phương của Thành phố Tân An có thể thực hiện được, ngay cả tận dụng diện tích trên sân thượng. Cơ quan chuyên môn của Thành phố có thể tạo thêm nhiều địa điểm Kiod bán rau hữu cơ, tạo điều kiện để người dân thuận tiện tiếp cận với rau hữu cơ.
Trồng rau an toàn theo GAP của đề án phát triển nông nghiệp ven đô ở TP Tân An
Hiện Thành phố Tân An đang phấn đấu xây dựng đạt thành phố loại 1, điều kiện về kinh tế, thu nhập người dân ngày càng cao dẫn đến nhu cầu người tiêu dùng cũng đang cần tiếp cận với những nông sản vừa “Ngon” lại vừa “Lành” và đa dạng chủng loại. Do đó, bên cạnh việc khuyến khích trồng rau an toàn theo GAP của đề án phát triển nông nghiệp ven đô thì cũng nên tổ chức xây dựng thêm những mô hình canh tác rau hữu cơ với qui mô diện tích phù hợp ở những nơi có điều kiện nhằm đáp ứng nhu cầu của một số khá đông người tiêu dùng đang cần tiếp cận, tạo ra xu hướng tiêu dùng mới. Đã đến lúc, chúng ta cần hướng đến một nền sản xuất hiệu quả, chất lượng, chuỗi giá trị được nâng cao và môi trường sống được cải thiện./.
Bài: T.T.B
|